Van zonwering naar klimaatbeheersing

---

mede mogelijk gemaakt door facilitaire informatie online

---

---

Nieuwe inzichten vragen om nieuwe bouwwijzen en communicatielijnen
LeoHooijmansGalileoNoordwijkFacilitaireInformatieOnlineHoezo??

Er ontstaan nieuwe inzichten met betrekking tot energiebesparing.
Deze inzichten en behoeften stellen specifieke eisen aan de utiliteit- en
woningbouw. Eén van die nieuwe inzichten betreft de
klimaatsverandering en de daarmee samenhangende CO2-uitstoot.
Overheden hebben hun verantwoordelijkheid genomen en stellen hoge
eisen aan de energieprestatie norm. Die norm beïnvloedt de bouw. Uit
recente onderzoeken blijkt dat er een mogelijkheid is voor
geautomatiseerde zonwering om de energieprestatie sterk te
verbeteren. Dit blijkt uit het TNO rapport in opdracht van Romazo en
uit de tabellen van Nieman in opdracht van Somfy.
(zie onderaan pagina)

De energieprestatie coëfficiënt (EPC), die de overheid voorschrijft voor de utiliteitsbouw, wordt op 1 januari 2009 verder aangescherpt. Dit houdt in dat gebouwen in dit marktsement gemiddeld 20% zuiniger moeten worden.

Een nieuwe visie
In de utiliteitsbouw betreft het o.a. de volgende verschuivingen:
Voor kantoorgebouwen gaat de EPC van 1.5 naar 1.1, voor zorg-gebouwen van 1.5 naar 1.0 en voor scholen van 1.4 naar 1.3. Voor 2015 zullen kantoren en winkels zelfs 50% energiezuiniger moeten zijn.In de woningbouw zal de EPC verschuiven van 0.8 naar 0.6 in 2011 en naar 0.4 in 2013. Door de overheid wordt specifieke aandacht besteed aan het leefklimaat in woningen die onder invloed van de energiebesparende maatregelen beschermd moeten worden tegen oververhitting. Zonwering heeft een positieve invloed op de EPC (zie tabel uit de Nieman rapporten onderaan pagina). Dit heeft ertoe geleid dat automatische zonwering een voorwaarde is om woningen energie zuiniger te maken. Deze aangescherpte energieprestatie coëfficiënten hebben uiteraard hun consequenties voor alle bouwactiviteiten in de toekomst.

Deze aangescherpte EPC's zijn het gevolg van het feit dat er sprake is van energie schaarste en het besef dat de CO2-uitstoot een klimaatverandering inhoudt. Hierdoor hebben de gebruikers van energie zich in eerste instantie gericht op het besparen van energie. Wanneer men bedenkt dat fossiele energie (gas, kolen, enzovoort) eindig is, is dat een logische stap.



Zonwering, die zelf geen energie vraagt, kan de vraag naar koeling reduceren. Een airconditioning kan immers achterwege blijven bij gebruik van geautomatiseerde zonwering. Dit heeft ertoe geleid dat geautomatiseerde zonwering als voorwaarde in de Energie Prestatie Norm is opgenomen.

Trias Energetica
In 1996 introduceerde Senter Novem, een instelling van Economische zaken, de Trias Energetica. (redactie: een drie-stappen-plan bedoeld voor bedrijven, huishoudens, overheden, om stap voor stap klimaatneutraal te worden.)
Deze stelling heeft een drietal uitgangspunten. Om het gebruik van energie te beperken dient er in een andere volgorde worden gedacht. Energie besparing is mogelijk door onderstaande logische volgorde aan te houden:
1. Voorkomen van gebruik van energie. (Meeste effect)
2. Gebruik duurzame energie.
3. Efficiënt gebruik van energie wordt aanbevolen.
Het eerste punt pakt daarmee het probleem bij de bron aan.

Voorkomen van het gebruik van energie
De grootste besparingen worden verkregen door het voorkomen van het gebruik van energie. Door hiermee te starten, zal het effect op de energiebehoefte van een gebouw het grootst zijn. Denk aan verwarming en koeling van een gebouw. Dit kost veel energie. Wanneer er aan de vraag kan worden voldaan door geen gebruik te maken van (fossiele) energie, zal dit de energieprestatie norm zeer gunstig beïvloeden.



De Trias Energetica plaatst geautomatiseerde zonwering hoog op de prioriteitenlijst. De stille kracht van zonwering lijkt een onderschatte kracht te zijn.

Van zonwering naar klimaatbeheersing
Automatische zonwering staat voor zon-regulering. Dat wil zeggen het gebruik van zonnewarmte al naar gelang de behoefte van koeling en of verwarming. Onderzoek van TNO, in opdracht van de werkgroep Energie Prestatie Norm van Romazo, heeft aangetoond dat hierdoor bespaard wordt op de vraag naar koeling. Men spreekt van een besparing van 50% en meer. Men kan gerust stellen dat geautomatiseerde zonwering voor alle gebouwen een goed alternatief kan zijn voor kleinere koelapparatuur. In de traditionele zin van elektrisch aangedreven zonwering, was uitsluitend sprake van comfort verhogende maatregelen of voorkomen van beschadiging van zonwering. Dat is echter nog iets anders dan geautomatiseerde zonwering. Geautomatiseerde zonwering levert meer op dan elektrische aangedreven zonwering. Men moet de 'keerzijde' van traditioneel gemotoriseerde zonwering niet uit het oog verliezen. Met het buitensluiten van de zon in alle jaargetijden, zal men minder gebruik kunnen maken van zonne-energie in de wintermaanden. Om aan die specifieke eisen te kunnen voldoen, moet men geautomatiseerde zonwering toepassen. Geautomatiseerde zonwering laat in de wintermaanden zon binnen, indien ruimtes niet worden gebruikt. Deze binnengekomen warmte dient dan als opwarming van het gebouw. Daarmee verschuift het effect van 'zon-weren' naar 'klimaatbeheersing.

Statistieken
Getallen zijn doorgaans maatgevend en ondersteunend. Toch kunnen ze verschillend geinterpreteerd worden. De besparing op koeling kan oplopen tot 50% en hoger en de besparing op verwarming bedraagt 'slechts' 10%. Beter is het om absolute getallen met elkaar te vergelijken. Het effect is groter dan men zou verwachten. De kosten voor koeling zijn immers vele malen lager dan voor verwarming. Per saldo zal de absolute besparing op verwarming dus veel groter zijn.

Tevens blijkt uit onderzoeken dat algemeen geldende exacte getallen moeilijk te geven zijn. Diverse factoren bepalen het effect van geautomatiseerde zonwering. Zo is de positie van een gebouw, ten opzichte van de zon,van invloed. Het totale glasoppervlak en de glassoort leveren een bijdrage. Ook de plattegrond van gebouwen is van invloed, want afhankelijk van de diepte t.o.v. de breedte van een bouwwerk. varieert ook de inhoud ervan. Ten slotte zijn ook de toegepaste bouwmaterialen van invloed. Opmerkelijk gegeven in dit rijtje is de glassoort. Recente onderzoeken gaan uit van helder glas in combinatie met geautomatiseerde zonwering. Speciaal zonwerend glas mag dan comfort-verhogend zijn, maar zal minder zonlicht doorlaten dan helder glas en dat is direct van invloed op het binnenhalen van energie.

Combinaties met neutrale zonwerende beglazingen en binnenzonwering hebben gelijkwaardige effecten. De absolute kosten van koeling zijn lager. De duur van de periode van koelen is korter dan die van verwarmen. De temperatuur in Nederland ligt vaker onder het gemiddelde van 21 graden Celsius dan daarboven. Het bovenstaande wordt volledig ondersteund door het onderzoeksrapport van TNO.

Referentie woning: tussenwoning

Orientatie van de achtergevel	zuid	zuidoost	oost	noord-oost	noord	noord-west	west	zuidwest
EPC Geen zonwering	0,792	0,822	0,837	0,819	0,796	0,818	0,838	0,818
Reductie EPC Zonwering op voorgevel	-0,002	-0,010	-0,022	-0,025	-0,023	-0,026	-0,022	-0,010
Reductie EPC Zonwering op achtergevel	-0,044	-0,048	-0,038	-0,015	-0,000	-0,014	-0,038	-0,045
Reductie EPC Zonwering op voor- en achtergevel	-0,045	-0,056	-0,056	-0,038	-0,023	-0,038	-0,056	-0,053

Referentie woning: appartementencomplex

Orientatie van de voorgevel	zuid	zuidoost	oost	noord-oost	noord	noord-west	west	zuidwest
EPC Geen zonwering	0,794	0,808	0,814	0,809	0,794	0,812	0,820	0,811
Reductie EPC Zonwering op voorgevel	-0,012	-0,015	-0,0132	-0,006	-0,001	-0,005	-0,012	-0,013
Reductie EPC Zonwering op achtergevel	-0,000	-0,004	-0,011	-0,012	-0,010	-0,012	-0,011	-0,005
Reductie EPC Zonwering op rechter zijgevel	-0,016	-0,008	-0,000	-0,007	-0,017	-0,018	-0,017	-0,018
Reductie EPC Zonwering op linker zijgevel	-0,018	-0,019	-0,018	-0,019	-0,018	-0,008	-0,000	-0,008
Reductie EPC Zonwering op alle gevels	-0,047	-0,042	-0,040	-0,040	-0,042	-0,040	-0,040	-0,042

Bron: Niemanrapporten 2007/2008


Besparingen op de energie voor verwarmen en koelen
In een onderzoek van TNO zijn de effecten berekend van geautomatiseerde buitenzonwering t.o.v. een situatie zonder zonwerende maatregelen en t.o.v. Zonwerende beglazing. De besparing in energie wordt in onderstaande grafieken weergegeven voor drie verschillende gebouwen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in het toepassen van geautomatiseerde buitenzonwering in zomer en winter en alleen gedurende de zomer.

Geautomatiseerde buitenzonwering t.o.v. Een situatie zonder zonwerende maatregelen.


Geautomatiseerde buitenzonwering t.o.v. Zonwerende beglazing.


Bron: TNO rapport oktober 2008


[naar top]
DezeTekstIsVanLeoHooijmansGalileoNoordwijkFacilitaireInformatieOnline
Dit document niet uitprinten, aub. Denk aan het milieu en uw onkosten.
Wilt u het nog een keer lezen maak een bladwijzer (favoriet).
Wilt u het artikel door een ander laten lezen, stuur een link door.

---

deze informatie wordt u aangeboden door somfy

mede mogelijk gemaakt door de facilitaire vakbeurs online

facilitaire vakbeurs online nog nooit was sponsoring zó doelgericht en zó lang houdbaar! 365 dagen per jaar/24 uur per dag. voor ipresentatie klik op foto.....

facilitaire vakbeurs online nog nooit wat adverteren zó doelgericht en zó lang houdbaar! 365 dagen per jaar/24 uur per dag. voor webinformatie klik op plaatje.....

(1802-01)

---